ŚWIATOPOGLĄD. Wyrażenie światopogląd, utworzone na wzór niemieckiego Weltanschauung, jest mętne (jak większość niemieckich wyrażeń filozoficznych) i ma kilka znaczeń. W jednym z nich, najbardziej zdaje się rozpowszechnionym, światopogląd to tyle co zespół zdań wyjaśniających całość doświadczenia danego człowieka, i to nie tylko doświadczenia faktów, ale także wartości. Światopogląd zawiera równocześnie odpowiedź na podstawowe pytania, jakie człowiek może sobie zadać: egzystencjalne, moralne i dotyczące świata jako całości. W tym znaczeniu mówimy np. o światopoglądzie chrześcijańskim, światopoglądzie Azteków, hitlerowskim itp. Zarówno religia jak ideologia zawierają światopogląd, ale obok niego także inne składniki. Podstawową cechą każdego światopoglądu jest jego podmiotowość, subiektywizm. Żaden światopogląd nie może być udowodniony, ale jest zawsze przyjęty aktem wiary.

Światopoglądu dotyczy kilka zabobonów. Najważniejszy spośród nich to mniemanie, że istnieje jakiś światopogląd “naukowy”, który został naukowo udowodniony. Ten zabobon był szeroko rozpowszechniony w czasach oświecenia, a do dziś dnia panuje jeszcze w krajach zacofanych i opanowanych przez komunistów.

Innym zabobonem, przeciwnym pierwszemu w tej dziedzinie, jest wierzenie, że wszystko co człowiek wie, ma ten sam charakter co światopogląd, że więc nic nie da się obiektywnie uzasadnić. Ten zabobon, ściśle związany ze sceptycyzmem, jest dziś bodaj jeszcze bardziej rozpowszechniony niż poprzedni. Swoją popularność zawdzięcza powodzeniu sceptycyzmu.

Patrz: ideologia, nauka, religia, rozum, sceptycyzm.